Stowarzyszenie Eko - Przyjezierze




List do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi


List do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Strzelno, 13 kwiecień 2016

 

Pan Minister

Krzysztof Jurgiel

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

ul. Wspólna 30,

00-930 Warszawa

 

                               

                                       

Szanowny Panie Ministrze

 

 

            Projektowana odkrywka węgla brunatnego Ościsłowo pogłębi trwającą degradację  środowiska naturalnego na pograniczu Wielkopolski i Kujaw. Zasięg leja depresyjnego planowanej odkrywki Ościsłowo (300 km2) oprócz terenów rolniczych obejmie także kilka jezior (m.in. Jez. Kownackie, Wilczyńskie, Wójcińskie, Skulska Wieś, Skulskie oraz jez.. Czartowo).

Drenujące oddziaływanie dotychczasowych odkrywek (zwłaszcza Jóźwin IIB) doprowadziło do całkowitego zaniku drobnych oczek i cieków wodnych oraz degradacji ekosystemów leśnych w południowej części Nadleśnictwa Miradz. Chodzi o znaczną część liczącego ok. 880 ha kompleksu zwanego Uroczyskiem Wycinki położonego wokół gminnej miejscowości Jeziora Wielkie. Obecny lej depresyjny odkrywki Jóźwin IIB, obejmując w północno-zachodniej części miejscowość Wójcin zbliża się „niebezpiecznie” (często poniżej 1 km) do tzw. Kompleksu Głównego Nadleśnictwa Miradz. W przypadku rozpoczęcia pozyskania węgla w odkrywce Ościsłowo można będzie spodziewać się dalszego i najprawdopodobniej znacznie przyspieszonego postępowania osuszania zarówno obszarów rolniczych jak i leśnych oraz wyraźniejszego spadku poziomu wód w jeziorach. Pociągnie to za sobą straty zarówno przyrodnicze jak i gospodarcze.

W zakresie strat przyrodniczych należy liczyć się z degradacją chronionych siedlisk przyrodniczych (wymienionych w Załączniku 1 Dyrektywy Siedliskowej UE), m.in. podwodnych łąk ramienicowych, ciepłolubnych dąbrów, grądów środkowoeuropejskich oraz lasów łęgowych. Ciepłolubne dąbrowy (siedlisko uznane jako priorytetowe w Unii Europejskiej!), zajmują na terenie Nadleśnictwa Miradz powierzchnię niemal 540 ha! Polska proponując sieć obszarów Natura 2000 obejmujących najcenniejsze elementy dziedzictwa przyrodniczego Europy powzięła obowiązek ich ochrony i odpowiedzialność (także finansową) w przypadku zaniechania działań ochronnych lub przyzwolenia na ich zniszczenie.  

Obniżony poziom wód gruntowych na terenach leśnych oznacza zmniejszone przyrosty masy w drzewostanach, obniżenie ich kondycji zdrowotnej oraz zwiększoną podatność na  choroby grzybowe oraz gradacje szkodników. Likwidacja i degradacja żyznych obszarów rolniczych to bezpowrotne straty ekonomiczne. Należy liczyć się z niższą i bardziej zależną od warunków atmosferycznych produkcją roślinną. Dalsze pogarszanie walorów turystycznych regionu doprowadzić może do zapaści w branży turystyczno-hotelarskiej i utraty setek miejsc pracy.

            Dla ochrony znaczących walorów przyrodniczego tej części Kujaw (w rejonie oddziaływania planowanej odkrywki węgla brunatnego Ościsłowo) w przeszłości powołane zostały liczne prawne formy ochrony przyrody. Są to: rezerwaty, parki krajobrazowe, obszary Natura 2000, obszary chronionego krajobrazu, użytki ekologiczne oraz pomniki przyrody.

Rezerwaty przyrody Nadgoplański Park Tysiąclecia, Czapliniec Ostrowo; obszary Natura 2000 Pojezierze Gnieźnieńskie, Jezioro Gopło, Ostoja Nadgoplańska; parki krajobrazowe: Nadgoplański Park Tysiąclecia, Powidzki Park Krajobrazowy; obszary chronionego krajobrazu: Lasów Miradzkich, Goplańsko-Kujawski, Powidzko-Bieniszewski zostały utworzone zarówno w celu zachowania bogactwa przyrodniczego jak i prowadzenia zrównoważonej gospodarki, głównie rolniczej i leśnej, która w sposób czynny ma wpływać m.in. na polepszenie stanu chronionych siedlisk. Wydobycie węgla brunatnego metodą odkrywkową nie stanowi działania gospodarczego, które mogłoby polepszyć lub wpłynąć na utrzymanie aktualnego stanu środowiska przyrodniczego. To działanie ewidentnie degradujące środowisko. Analiza map wyraźnie ukazuje, że to przyrodnicze walory Lasów Miradzkich, jeziora Gopło, jezior Skulskich oraz ciągu jezior od Powidzkiego do Ostrowskiego stanowiły podstawy do utworzenia licznych wymienionych wyżej form ochrony przyrody. Planowanie kolejnej, najbliżej posadowionej cennych obszarów chronionych odkrywki postrzegamy jako działanie pozbawione roztropności i wizji na dalsze kierunki rozwoju regionu.

Sygnatariusze listu do Pana Ministra w pełni popierają decyzję braku zgody na odrolnienie wysokoprodukcyjnych gleb II i III klasy na ternie gmin Skulsk i Ślesin (215 ha). Pragniemy poinformować, że w sąsiedniej gminie Wilczyn na potrzeby niniejszej odkrywki na decyzję o odrolnienie oczekuje kolejne około 100 ha gleb II i III klasy.

Odkrywka Ościsłowo oznacza też wycięcie 250 ha lasu i gigantyczną dziurę w ziemi o powierzchni 1600 ha.

To tylko niektóre z planowanych działań i konsekwencji związanych z planami eksploatacji 28,8 mln ton węgla brunatnego przez okres około 20 lat, gdzie koszt odpompowanej wody przekracza wartość wydobytego węgla.

 

Jeszcze raz dziękujemy za podjęcie tak roztropnej i odpowiedzialnej decyzji w słusznym interesie społecznym. Woda, żywność i walory przyrodnicze są dobrem narodowym i bogactwem tej ziemi. Stanowiąc bazę trwałego rozwoju regionu powinny być objęte ochroną strategiczną.

 

W załączniku  podpisy sygnatariuszy listu ze spotkania z dnia 13 kwietnia 2016 roku w Urzędzie Miejskim w Strzelnie.

 



⇑   Do góry strony

Projekt i wykonanie: nonomedia.pl