W dniu 7 października 2021 roku gościliśmy na naszej polskiej ziemi grupę meksykańskich Indian zapatystów. Kim są Zapatyści i dlaczego nas odwiedzili? Postaram się w skrócie opisać dlaczego przybyli taki szmat drogi do Europy.
Zapatyści (Zapatystowska Armia Wyzwolenia Narodowego, hiszp. Ejército Zapatista de Liberación Nacional, EZLN) to ruch społeczny Indian Meksykańskich, ktorego nazwa pochodzi od nazwiska lidera ruchu Emiliana Zapaty. Ruch powstał w roku 1983, a przyczyny jego powstania to nierówności społeczne i spychanie mniejszości indiańskiej do roli współczesnych niewolników kosztem ich ziemi i bogactw. Wielcy właściciele ziemscy opłacali zbrojne bojówki do wysiedlania ich terenów. Ruch powstał by chronić rodowitych mieszkańców ubogiego stanu Chiapas. W tych walkach o swoją godność wielu z nich zginęło w różnych okolicznościach. Mimo ze walka o możliwość życia na terenach swoich przodków z bogatymi i wielkimi korporacjami międzynarodowymi to walka Goliata z Dawidem, po licznych i wielkich protestach w których brało udział do 200 tyś. ludzi przyniosła ona pewne sukcesy. Pierwszym to porozumienie z roku 1996 pomiędzy władzami Meksyku a rodowitymi mieszkańcami o przyznaniu autonomii. Jednak władze Meksyku nie dotrzymały słowa i doszło do kolejnych walk, w których cały czas giną setki lokalnych mieszkańców rocznie. Jak słuchaliśmy opowieści tych jakże mądrych ludzi z innego kontynentu można było sobie wyobrazić jaki heroizm i poświęcenie oddali ci ludzie w walce o swoją małą Ojczyznę. Tą wartością jest życie, które oddali w obronie swoich ideałów i wartości. Zapatyści od samego początku powstania ruchu nie chcieli przejąć władzy, ale protestowali przeciwko wielkim korporacjom i wielkim właścicielom ziemskim działających kosztem ich ziem i ich wartości, które odziedziczyli po swoich przodkach.
„(Zapatyści) odwołują się do tradycji indiańskiej demokracji wspólnotowej i walczą z wykluczeniem i autorytarnym podejmowaniem decyzji. Dążą do zapewnienia wszystkim obywatelom pracy, ziemi, mieszkań, żywności, opieki zdrowotnej, bezpłatnej edukacji.
Ważnym elementem koncepcji zapatystowskich jest także szacunek dla natury. Na terenach kontrolowanych przez EZLN nie używa się pestycydów, nie buduje zapór wodnych, nie wycina lasów. Indianie promują ekoturystykę i zrównoważony rozwój. Terytoria przez nich zarządzane to lasy o jednym z największych na świecie wskaźników różnorodności biologicznej. Majowie od wieków prowadzili zrównoważoną gospodarkę wiejską w taki sposób, aby jednocześnie chronić różnorodność biologiczną oraz produkować żywność potrzebną do przetrwania lokalnych społeczności. Według miejscowej kosmowizji Indianie stanowią jedność z naturą i mają obowiązek chronić jej równowagę, gdyż śmierć ekosystemu oznaczać będzie także śmierć dla nich”.
Przytoczony fragment pochodzi z portalu Nowy Obywatel (https://nowyobywatel.pl/2015/05/06/rewolta-zapatystow-w-meksyku-wojowniczy-indianie-czy-swiadomi-obywatele/, data dostępu 12.10.2021).
Opowieść, którą usłyszeliśmy z ust tych dzielnych ludzi świadczy o jednym: że na Świecie liczy się tylko zysk, a nie środowisko czy lokalni mieszkańcy.
My również przedstawiliśmy swoje problemy, to z czym się borykamy i walczymy od prawie dwóch dekad. Jak można zauważyć problem podobny, choć dzieli nas ocean. I to, że tylko w Meksyku ludzie giną w obronie swoich wartości.
Jednak i tam i tutaj rządzą wielkie korporacje i wielki kapitał. Było to bardzo ciekawe spotkanie i przypomnienie, że pomimo że żyjemy w XXI wieku to brutalność życia na naszej planecie nie słabnie i ludzie giną tylko dlatego, że inni mają zawsze za mało.
Na koniec życzymy tym wspaniałym ludziom z Meksyku, jak również z innych rejonów globu, by decydenci zrozumieli, że człowiek, jego życie, ideały czy tradycje są wartościami ponad wszystko. Nie może być tak, że gdziekolwiek na Świecie ludzie nadal giną czy są prześladowani za bronienie swoich fundamentalnych praw.
Marcin Drzazgowski
